ფარისებრი ჯირკვალი მცირე ზომის, თუმცა სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი ორგანოა, რომელიც არეგულირებს მეტაბოლიზმს, ენერგიის ხარჯვას, თერმორეგულაციასა და ორგანიზმის ზოგად ჰომეოსტაზს. ნებისმიერი დარღვევა მის ფუნქციონირებაში აისახება პრაქტიკულად ყველა სისტემის მუშაობაზე.

ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის ძირითადი დარღვევები

ფარისებრი ჯირკვლის პრობლემები უმეტესად ორი ტიპისაა:

• ჰიპოთირეოზი - ჰორმონების გამოყოფის დაქვეითება
• ჰიპერთირეოზი - ჰორმონების ჭარბი გამომუშავება

ამ მდგომარეობების გამომწვევი მიზეზებია: აუტოიმუნური დაავადებები (ჰაშიმოტოს თირეოიდიტი, გრეივსის დაავადება), იოდდეფიციტი, კვანძოვანი წარმონაქმნები, მემკვიდრეობითი ფაქტორები და ზოგჯერ-გარე ჩარევები ან მედიკამენტური გავლენაც კი.

სიმპტომები, რომლებიც შესაძლოა ფარისებრი ჯირკვლის დარღვევაზე მიანიშნებდეს

• მუდმივი დაღლილობა ან ენერგიის კლება
• წონაში ცვლილებები ცხოვრების სტილის დარღვევის გარეშე
• მეხსიერების გაუარესება და კონცენტრაციის პრობლემა
• კანის სიმშრალე ან ჭარბი ოფლიანობა
• არარეგულარული გულისცემა
• დეპრესიული ან მომატებული ნერვული ფონი
• მენსტრუალური ციკლის ცვლილებები
• ყელის არეში სიმძიმე ან შეშუპება

სიმპტომები შესაძლოა დროთა განმავლობაში გაძლიერდეს და გავლენა იქონიოს ცხოვრების ხარისხზე. სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი დროული დიაგნოსტიკა.

დიაგნოსტიკა და მკურნალობა

ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქცია პირველ რიგში შეფასდება სისხლის ჰორმონულ ანალიზებზე დაყრდნობით (TSH, T3, T4) და საჭიროების შემთხვევაში ულტრაბგერითი კვლევით. მკურნალობა ინდივიდუალურად ირჩევა და შესაძლოა მოიცავდეს მედიკამენტურ თერაპიას, იოდდეფიციტის შევსებას ან, განსაკუთრებულ შემთხვევებში, ქირურგიულ ჩარევას.

კლინიკა ინიციოს ენდოკრინოლოგიური მიმართულება სრულად აღჭურვილია ზუსტი დიაგნოსტიკისა და თანამედროვე მკურნალობისთვის. 

გრძნობთ ზემოთ ჩამოთვლილი სიმპტომებიდან რომელიმეს? დაგვიკავშირდით კონსულტაციისთვის:

მისამართი: მირიან მეფის №11ბ
ტელეფონი: 032 2 800 815

სებორეული დერმატიტი არის კანის ქრონიკული ანთებითი მდგომარეობა, რომელიც ხშირად იჩენს თავს თავის თმიან ნაწილზე, წარბებზე, ცხვირ-ტუჩის ნაოჭებში ან გულმკერდის მიდამოზე.
მისი გამოვლინება შეიძლება იყოს როგორც მსუბუქი ქავილი და ქერცვლა, ისე გაწითლება, წვის შეგრძნება და კანის შესამჩნევი ლაქები.

ხშირად ეს სიმპტომები მხოლოდ დისკომფორტად აღიქმება და ადამიანები თვითნებურად ირჩევენ კანის მოვლის პროდუქტებს. თუმცა, სებორეული დერმატიტის ზუსტად ამოცნობა და სწორი მართვა ხშირად მხოლოდ დერმატოლოგის დახმარებითაა შესაძლებელი.

რა იწვევს სებორეულ დერმატიტს?
მიუხედავად იმისა, რომ ზუსტი მიზეზი ბოლომდე ცნობილი არ არის, არსებობს რამდენიმე ხელშემწყობი ფაქტორი:
• კანის ზედაპირზე სოკოს (Malassezia) ჭარბი ზრდა
• ცხიმოვანი ჯირკვლების ჰიპერაქტივობა
• ჰორმონალური ცვლები
• ნევროლოგიური ან ფსიქოემოციური სტრესი
• გენეტიკური მიდრეკილება
• არასწორად შერჩეული კოსმეტიკური საშუალებები
• ცივი და მშრალი კლიმატი

როგორ ვლინდება?

ახალშობილებში: ხშირად ჩნდება თავის არეში ქერქის სახით - ე.წ. "აკვნის ქუდი".
მოზრდილებში: კანის სიწითლე, ქავილი და ქერცვლა სკალპზე, წარბებში, ცხვირ-ტუჩის გარშემო და გულმკერდზე.
ქერცლი შეიძლება იყოს როგორც მშრალი, ისე ცხიმიანი. ზოგჯერ გაჩენის სეზონურობა შეინიშნება - სიმპტომები განსაკუთრებით მწვავდება ზამთარსა და შემოდგომაზე.

როგორ ხდება მკურნალობა?

სებორეული დერმატიტი არ არის გადამდები, თუმცა სწორად მართვის გარეშე შეიძლება ქრონიკულ ეტაპზე გადავიდეს და პერიოდული გამწვავებები იწვევდეს.
მკურნალობის გეგმა დერმატოლოგის მიერ ინიშნება ინდივიდუალურად და მოიცავს:
• სამკურნალო შამპუნებს
• ანთების საწინააღმდეგო კრემებს
• სოკოს საწინააღმდეგო პრეპარატებს
• გამაღიზიანებელი ფაქტორების გამორიცხვასა და სათანადო ჰიგიენურ რუტინას

როდის მივმართოთ ექიმს?

თუ გაწუხებთ კანის პერიოდული ქავილი, ქერცვლა ან წითელი ლაქები - ნუ გადადებთ ვიზიტს დერმატოლოგთან. რაც უფრო ადრე მოხდება დიაგნოზის დასმა, მით უფრო მარტივად მართვადია დაავადება.

კლინიკა ინიციოში შეგიძლიათ ჩაეწეროთ დერმატოლოგის კონსულტაციაზე და ჩაიტაროთ შესაბამისი მკურნალობა, კომფორტულ და მაღალკვალიფიციურ გარემოში.

არტერიული ჰიპერტენზია — ეს არის სისხლის მიმოქცევის სისტემაში წნევის მუდმივი და ხანგრძლივი მატება.

ფიზიკური დატვირთვისას წნევა ბუნებრივად იზრდება, მოსვენებისას კი ნორმას უბრუნდება. ჰიპერტენზიის შემთხვევაში, წნევა მუდმივად სცდება დასაშვებ ნორმებს.

მსოფლიოში 1.28 მილიარდ ადამიანს აქვს არტერიული ჰიპერტენზია. თუმცა, მხოლოდ 42%-შია დიაგნოსტირებული და მკურნალობა ჩატარებული. ბევრი ადამიანი კი საერთოდ არ იცის, რომ ჰიპერტენზია აქვს.

რატომ არის ჰიპერტენზია სერიოზული პრობლემა?

უპრობლემოდ მიმდინარე ჰიპერტენზიაც კი შეიძლება გახდეს სიცოცხლისთვის საშიში.
გართულებები მოიცავს:

• მიოკარდიუმის ინფარქტს
• ინსულტს
• აორტის ანევრიზმასა და გასკდომას
• თირკმლის უკმარისობას
• მხედველობის დაქვეითებას
• მეხსიერების დარღვევებსა და დემენციას

როგორ ვზომავთ არტერიულ წნევას?

არტერიული წნევის გაზომვისას ვიღებთ ორ მნიშვნელობას:

• სისტოლური წნევა — გულის შეკუმშვისას ზეწოლა
• დიასტოლური წნევა — გულის მოდუნებისას ზეწოლა

ევროპის კარდიოლოგთა ასოციაციის კლასიფიკაციით:

• ნორმა: <120/70 mmHg
• მომატებული წნევა: 120-139/70-89 mmHg
• ჰიპერტენზია: ≥140/90 mmHg

როგორ უნდა გავზომოთ წნევა სწორად?

წნევის სწორად გასაზომად დაიცავით შემდეგი წესები:

• იყავით მშვიდ გარემოში, 5 წუთი მოსვენებით
• არ მოწიოთ, არ ივარჯიშოთ და არ მიიღოთ კოფეინი 30 წუთით ადრე
• კომფორტულად იჯდეთ, ზურგით სკამის მიყრდნობით
• გამოიყენეთ სწორი ზომის მანჟეტი შიშველ მკლავზე
• გაზომეთ წნევა დილით და საღამოს, ორჯერ (1-2 წუთის შუალედით), ორივე ხელზე
• მონიტორინგი გააგრძელეთ კლინიკაში ვიზიტამდე 6-7 დღის განმავლობაში

ჰიპერტენზიის რისკ-ფაქტორები

მოდიფიცირებადი რისკ-ფაქტორები:

• მარილიანი და ცხიმიანი საკვების მოხმარება
• მცირე ფიზიკური აქტივობა
• თამბაქო და ალკოჰოლი
• ჭარბი წონა (ყოველი +5 კგ წნევას +4.5 mmHg ზრდის)

არამოდიფიცირებადი რისკ-ფაქტორები:

• ოჯახური ისტორია
• ასაკი (>65 წელი)
• თანმხლები დაავადებები (დიაბეტი, თირკმლის დაავადებები)

ჰიპერტენზიის მიზეზები

პირველადი ჰიპერტენზია — ასაკთან და ცხოვრების წესთან დაკავშირებული.
მეორეული ჰიპერტენზია — სხვა დაავადებების ან მედიკამენტების გამო, მაგალითად:

• იმუნოსუპრესანტები, ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები
• თირკმლის დაავადებები
• ძილის აპნოე

ჰიპერტენზიის სიმპტომები

ხშირად ჰიპერტენზია უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, თუმცა ზოგჯერ ვლინდება:

• ძლიერი თავის ტკივილი
• გულმკერდის ტკივილი
• საერთო სისუსტე
• სუნთქვის გაძნელება
• გულისრევა, ღებინება
• მხედველობის პრობლემები
• ყურებში შუილი
• ცხვირიდან სისხლდენა
• გულისცემის აჩქარება

სიმპტომების შემთხვევაში აუცილებელია დაუყოვნებლივი კონსულტაცია ექიმთან!

როგორ ვმკურნალობთ არტერიულ ჰიპერტენზიას?

მკურნალობის მთავარი საყრდენებია:

• ჯანსაღი კვება (ხილი, ბოსტნეული)
• რეგულარული ფიზიკური აქტივობა (კვირაში მინიმუმ 150 წუთი სიარული, ცურვა, ცეკვა)
• წონის კონტროლი
• თამბაქოს და ალკოჰოლის შემცირება

მედიკამენტური მკურნალობა:

• აგფ ინჰიბიტორები
• არბ
• კალციუმის არხის ბლოკატორები
• დიურეტიკები

სამიზნე არტერიული წნევა უნდა იყოს <130/80 mmHg, განსაკუთრებით თუ თან ახლავს:

• გულ-სისხლძარღვთა დაავადება
• დიაბეტი
• თირკმლის დაავადება

რატომ არის რეგულარული კონტროლი აუცილებელი?

ჰიპერტენზიის მართვა არის უწყვეტი პროცესი. აუცილებელია:

• ოჯახის ექიმისა და კარდიოლოგის მეთვალყურეობა
• მედიკამენტების რეგულარული მიღება
• ცხოვრების ჯანსაღი წესის დაცვა

გახსოვდეთ: არტერიული ჰიპერტენზია — სიკვდილობისა და ინვალიდობის ერთ-ერთი ყველაზე ხშირი მიზეზია, თუმცა დროული დიაგნოსტიკა და მართვა მნიშვნელოვნად აუმჯობესებს სიცოცხლის ხარისხს.

თუ გაწუხებთ წნევასთან დაკავშირებული ჩივილები ან გაქვთ კითხვები, მიმართეთ კლინიკა ინიციოს — ჩვენი პროფესიონალი გუნდი მზად არის ზუსტად შეაფასოს თქვენი მდგომარეობა და დაგეხმაროთ ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში!

რა არის საშვილოსნოს ღრუს პოლიპი?

საშვილოსნოს ღრუს პოლიპი, ანუ ენდომეტრიუმის პოლიპი, წარმოადგენს საშვილოსნოს ლორწოვანის ზედაპირზე განვითარებულ წანაზარდს, რომელიც შეიძლება იყოს როგორც ერთეული, ასევე მრავალჯერადი. მათი ზომები რამდენიმე მილიმეტრიდან რამდენიმე სანტიმეტრამდე მერყეობს, თუმცა, უმეტეს შემთხვევაში, 95%-ში, კეთილთვისებიანია.

რატომ ვითარდება პოლიპი?

პოლიპების განვითარების ზუსტი მიზეზი ბოლომდე არ არის ცნობილი, თუმცა, ვარაუდობენ, რომ მათი წარმოქმნა ჰორმონულ დარღვევებთანაა კავშირში. სტატისტიკურად, მათი აღმოჩენის სიხშირე ქალის ასაკის მატებასთან ერთად იზრდება, საშუალოდ 1-24%-ში. საინტერესოა, რომ უნაყოფობის დროს ჩატარებული გამოკვლევების შედეგად, საშვილოსნოს ღრუს პოლიპი 6-8%-ში დიაგნოსტირდება.

მიუხედავად იმისა, რომ პოლიპი არ იწვევს ორსულობის შეწყვეტას ან რაიმე სახის სამეანო გართულებებს, მისი დროული გამოვლენა და შეფასება მნიშვნელოვანია.

რა სიმპტომები ახასიათებს?

10%-ში პოლიპი უსიმპტომოდ მიმდინარეობს, თუმცა ხშირ შემთხვევაში, ქალები შემდეგ ჩივილებს აღნიშნავენ:

• მენსტრუაციათა შორის სისხლიანი გამონადენი;
• ჭარბი ან გახანგრძლივებული მენსტრუაცია;
• მენოპაუზის შემდგომი სისხლიანი გამონადენი.

როგორ ხდება დიაგნოსტიკა?

• პოლიპის დიაგნოსტირება შესაძლებელია შემდეგი მეთოდებით:
• ტრანსვაგინალური ულტრაბგერა – ყველაზე გავრცელებული და მარტივი დიაგნოსტიკური მეთოდი.
• სონოჰისტეროსკოპია – საშვილოსნოს ღრუში ხსნარის შეყვანის შემდეგ ულტრაბგერითი კვლევა.
• დიაგნოსტიკური ჰისტეროსკოპია – ვიზუალური შეფასება სპეციალური აპარატის დახმარებით.

მკურნალობა – ყოველთვის საჭიროა ოპერაცია?

თუ პოლიპი მცირე ზომისაა (10მმ-ზე ნაკლები) და სიმპტომებს არ იწვევს, შესაძლებელია მისი დაკვირვება, რადგან შემთხვევათა 25%-ში პოლიპები უკუგანვითარებას განიცდიან. თუმცა, არსებობს გარკვეული შემთხვევები, როდესაც მისი ქირურგიული მოცილება რეკომენდებულია:

• თუ პოლიპი 10-15მმ-ზე დიდია
• პოლიპი მრავალჯერადია
• პოლიპი რეციდივირებს, ანუ მოცილების შემდეგ ისევ ვითარდება
• უნაყოფობის შემთხვევაში, განსაკუთრებით ორსულობის დაგეგმვის ეტაპზე, რადგან მისი მოცილება ზრდის დაორსულების შანსს

ქირურგიული მკურნალობისთვის ყველაზე ეფექტური მეთოდია ჰისტეროსკოპია, რომელიც უშუალოდ საშვილოსნოს ღრუში არსებული პოლიპის ზუსტ და უსაფრთხო მოცილებას უზრუნველყოფს.

დასკვნა

საშვილოსნოს ღრუს პოლიპი საკმაოდ გავრცელებული გინეკოლოგიური მდგომარეობაა, რომელიც ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს. მისი დროული გამოვლენა და მართვა მნიშვნელოვანია, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც იგი რეპროდუქციულ ფუნქციას ეხება. რეგულარული გინეკოლოგიური შემოწმება და შესაბამისი კვლევების ჩატარება დაგეხმარებათ ჯანმრთელობის შენარჩუნებაში და შესაძლო გართულებების თავიდან არიდებაში.

რა არის პეპტიკური წყლული?

პეპტიკური წყლული კუჭისა და თორმეტგოჯა ნაწლავის ლორწოვანი გარსის დაზიანებაა, რომლის სიღრმე აღწევს სუბმუკოზურ შრემდე და დიამეტრი 5 მმ-ზე მეტია. თუ დაზიანება უფრო მცირეა, მას ეროზია ეწოდება.

პეპტიკური წყლულის მიზეზები

წყლულის განვითარება დაკავშირებულია კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის დამაზიანებელ და დამცავ ფაქტორებს შორის დისბალანსთან. ძირითადი გამომწვევი მიზეზებია:

• კუჭის მჟავა და პეპსინი – ხელს უწყობენ ლორწოვანი გარსის დაზიანებას
• Helicobacter pylori ინფექცია – ერთ-ერთი მთავარი გამომწვევი ფაქტორი
• არასტეროიდული ანთების საწინააღმდეგო პრეპარატები (NSAIDs) – ხანგრძლივი მიღება ზრდის წყლულის განვითარების რისკს
• დამცავი მექანიზმების დარღვევა – პროსტაგლანდინების, ლორწოს, ბიკარბონატისა და სისხლის მიმოქცევის დაქვეითება ლორწოვან გარსში

პეპტიკური წყლულის სიმპტომები

ძირითადი სიმპტომები:

• ტკივილი ეპიგასტრიუმის მიდამოში
• გულძმარვა
• ბოყინი და შებერილობა

იშვიათი სიმპტომები:

• ყაბზობა ან დიარეა
• გულისრევა და ღებინება
• სწრაფი დანაყრების შეგრძნება

კუჭის წყლული ხასიათდება ტკივილით, რომელიც ჩნდება საკვების მიღებიდან 20-30 წუთში და ქრება კუჭის დაცლის შემდეგ.
თორმეტგოჯა ნაწლავის წყლულისას ტკივილი ჩნდება უზმოზე (ე.წ. "მშიერი ტკივილი"), განსაკუთრებით გამთენიისას ან ჭამიდან 2-3 საათის შემდეგ.
⚠ საგანგაშო ნიშნებია: სისხლიანი ღებინება და შავი ფერის განავალი.

დიაგნოსტიკა

პეპტიკური წყლულის დიაგნოსტიკა ხდება შემდეგი მეთოდებით:

• ეზოფაგოგასტროდუოდენოსკოპია (ენდოსკოპიური კვლევა)
• Helicobacter pylori-ის დიაგნოსტიკა (ბიოფსია, სეროლოგიური ტესტი, ფეკალური ანალიზი, სუნთქვის ტესტი)
• სისხლის საერთო ანალიზი (ანემიის გამოსავლენად)
• გასტრინის ანალიზი (მრავლობითი წყლულების შემთხვევაში)

მკურნალობა

მკურნალობის შერჩევა ხდება ინდივიდუალურად, გამომწვევი მიზეზის გათვალისწინებით.

• Helicobacter pylori-ის ინფექციის არსებობის შემთხვევაში ინიშნება ერატიკაციული თერაპია
• კუჭის მჟავიანობის შემცირება – გამოიყენება პროტონული ტუმბოს ინჰიბიტორები (PPI), H2 ანტაგონისტები და აციდ-სუპრესიული თერაპია
• აქტიური გასტროინტესტინული სისხლდენისას აუცილებელია დაუყოვნებელი ჰოსპიტალიზაცია და ენდოსკოპიური მკურნალობა

რეკომენდაციები პაციენტებისთვის

• მკაცრი დიეტა – უნდა გამოირიცხოს მკვეთრი, ცხიმიანი და მჟავე საკვები
• NSAIDs-ის შეწყვეტა – აუცილებელია ალტერნატიული მკურნალობის შერჩევა
• ანტიკოაგულანტების შეზღუდვა – მაღალი რისკის პაციენტებში საჭიროა ალტერნატიული თერაპია
  
  

მხედველობის პრობლემები 21 საუკუნის ტექნოლოგიებით გაჯერებულ ყოველდღიურობაში საკმაოდ ხშირია.
 
რეფრაქციის ანომალიებიდან განვიხილოთ მიოპია, ანუ ახლომხედველობა, როდესაც პაციენტი ახლომდებარე საგნებს კარგად ხედავს, დაშორებულს კი ბუნდოვნად. მიოპია შეიძლება იყოს თანდაყოლილი და შეძენილი. ახლომხედველობა ძირითადათ ვლინდება სასკოლო ასაკში (6-8 წლიდან).
 
 დამახასიათებელი სიმპტომებია:

•  ცუდი მხედველობა შორ მანძილზე
•  თვალწინ მოძრავი წერტილები
•  თვალების დაღლა
•  ხშირად გარეთა სიელმე

 
 მიოპიას ასევე შეიძლება მოჰყვეს გართულებები, რომლებიც ვლინდება შემდეგი სახით:

•  ამბლიოპია
•  მინისებრი სხეულის დესტრუქცია
•  ბადურის დეგენერაციული ცვლილებები
•  ბადურა გარსის ნახთქები

 
ოფთალმოლოგიურ დაავადებათა სამკურნალოდ - სწორი სათვალისა და კონტაქტური ლინზის შესარჩევად აუცილებელია ზუსტი დიაგნოზი. დიაგნოსტიკა საჭიროებს ხარისხიან, თანამედროვე ტექნოლოგიებს, დავით ტატიშვილის სამედიცინო ცენტრში მხედველობა SHIN-NIPPON - ის უახლესი თაობის აუტორეფრაქტომეტრით შეგიძლიათ შეიმოწმოთ.